zondag 2 november 2008

Hier hebben wij de klok, in Suriname heeft men de tijd

Een zeer tevreden geremigreerde oom zei dit onlangs toen we ons beklag deden dat het allemaal zo lang duurt in Suriname. Een mooie gedachte “de tijd hebben, het gevoel van vrijheid, nergens druk over maken… no spang!” Wat dat betreft ben ik ook erg blij dat ik geen bijzondere haast heb om mijn huis af te maken. Want tot nu toe heb ik relatief de meeste vertraging gehad met mijn aanrecht. Het was een zware bevalling. Vanaf bestelling tot installatie heeft het granito aanrecht 9 maanden in beslag genomen. Er zijn wel 20 telefoontjes over en weer gegaan, veel afspraken gemaakt die niet zijn nagekomen en zelfs leugens aangevoerd om ons af te wimpelen. Uiteindelijk heb ik de directeur gebeld. Een week later werd het aanrecht geleverd, weliswaar zonder de nodige materialen want een buurman is nog te hulp gesneld. Weer een week later is het aanrecht geïnstalleerd, echter onaangekondigd. Gelukkig kwam die dag mijn tante toevallig langs, ze zag de installateurs rustig zitten in het huis; ze hadden geen montagekit meegenomen, het was de bedoeling dat wij daarvoor zouden zorgen, maar daar was dus niet over gecommuniceerd, zelfs niet over de dag dat de installatie zou plaatsvinden. Mijn tante is toen de montagekit gaan kopen en zo kon de installatie plaatsvinden.
Dergelijke acties doen m’n oren klapperen. En hoewel ik het erg jammer vind dat ik niet aldoor in Suriname ben tijdens de bouw, is het soms ook wel een zegen. “No spang” zou voor mij op dat moment geen optie zijn.

Ik kreeg onlangs wat foto’s van het laatste stuk traliewerk van een bloglezeres op vakantie in Suriname (nogmaals dank Claudia!). Ik was erg blij te zien dat het aan de achterkant van het huis wel volgens wens is gemaakt. Achter dit traliewerk komt overigens de durotank, misschien ook de hydrofoor als deze hier genoeg beschermd staat, de buitenkraan zit er al en er kunnen fietsen staan.Hoewel het traliewerk van de schuifdeuren niet in het juiste patroon is gemaakt, ziet het er gelukkig wel netjes uit.
Prijzen dievenijzer
Totaal heeft al het dievenijzer mij 3000,- euro gekost.
Voor de liefhebber het totale kostenplaatje van het dievenijzer van de 11 ramen, groot en klein, met het complexere patroon:
Inbegrepen: lassen, met menie(anti-roest) behandeld en installeren.
- 18 staven van 12 meter, rond 10 (=10 mm doorsnede) = SRD 1600
- vrachtkosten: SRD 200
- lassen: 250 SRD
- boren: SRD 200
- arbeidskosten: SRD 2250
Gemiddeld dus ongeveer SRD 420 per raam.
(prijzen februari 2008)

Ongetwijfeld had het goedkoper gekund. Ik had echter heel veel moeite om de prijzen voor dievenijzer te achterhalen. Dus ben ik maar in het diepe gesprongen. Met mijn informatie kon een bloglezeres wel wat vergelijkingen doen:

Voor 8 ramen inclusief de kleine ramen van de badkamers/wc inclusief een paar vluchtroutes heeft zij een aanbieding van 3200 srd ontvangen. Zij vond de werkwijze echter onprofessioneel; meten met een stuk karton, geen tekening met patroon en geen specificatie.
Voor 11 ramen kreeg zij een aanbieding van 3275 srd met een professionele instelling.
(prijzen oktober 2008)
Resultaat is dus nog onbekend, maar het is in ieder geval wel een richtlijn.

Prijzen verschepen
Een bloglezer heeft 10 m3 inboedel van deur tot deur verscheept via transolution.net shipping. Totale kosten incl. douane heffingen kwamen op ongeveer € 2500 (prijzen juni 2008).
Vorige maand heb ik zelf ook de prijzen opgevraagd bij transolution voor het verschepen alleen: 92, - euro per m3. (prijzen september 2008)
Ervaring van een bloglezeres:
De meubels heb ik verstuurd met Transolution. Dit adres heb ik van jouw weblog gehaald, bedankt dat je zoveel informatie op je weblog hebt staan.
Een paar dagen na aankomst kon ik al de meubels inklaren en had het geluk dat ik de dozen dezelfde dag bij Suripost kon inklaren. Suripost biedt de service om de dozen te bezorgen tegen een kleine vergoeding (september 2008)

Prijzen aannemers
Een bloglezeres heeft voor een 4 kamer flat(laagbouw) woning, waar zij al de bouwtekening van heeft, offertes opgevraagd:
- 49.730,33 euro (onbekende aannemer)
- 92.325,00 euro Presun in Nederland; heel professioneel; mogelijkheid om in fases te bouwen, maar dan komt er steeds 10% bij.
- 51.000 euro (aannemer met enige naam).
(Prijzen augustus 2008)
Resultaat is nog onbekend.

Prijzen percelen
- taxatie perceel €175 euro.
- Paramaribo Noord: Op dit moment is de staatswaarde voor grond in Suriname ongeveer €8,60 per m2. De economische waarde ligt nu op ongeveer € 45 per m2.
(prijzen augustus 2008)

Prijzen gasaansluiting
Een bloglezeres kreeg voor de aansluiting van de gasleiding een aanbieding voor 800 SRD. Van een familielid hoorde zij echter dat dit veel te duur was. Ze kreeg het advies altijd eerst te informeren wat de prijs is van de materialen. Gemiddeld wordt er tussen de 40 en 60 % arbeidsloon gevraagd. Een enkeling vraagt 100 %.
Na berekening kwam zij uit op 316 SRD voor het materiaal en 70 SRD arbeidsloon. De helft dus van de eerste aanbieding!! Degene die het uiteindelijke heeft aangelegd heeft keurig een bon overlegd en de EBS heeft foto`s gemaakt van de aanleg van de gasleidingen.
(prijzen september 2008)

Een tip aan alle beginnende bouwers.
Wie al geruime tijd in Suriname woont, weet dat er bij een grote aankoop bijna altijd wel een korting uit te slepen is, of het nu bij de goudsmid is of bij de tegelboer. Kijk de eigenaar een beetje bedroevend aan en zeg: krijg ik niet een kleine korting van u, dang?!
De kans is groot dat er wat vanaf gaat. Nou, ongetwijfeld hebben aannemers het afdingen geprofessionaliseerd, en tja… het is best naïef te denken dat deze korting jou ten goede komt.
Daarom is het denk ik ook zo gangbaar dat bij huizenbouw in Suriname de opdrachtgever zelf de materialen koopt en alleen het arbeidsloon uitbetaalt. Zo strijk je zelf de korting op!

8 opmerkingen:

Anoniem zei

Monique, het dievenijzer laat mij nog steeds niet los, ik denk dat rolluiken de beste optie is om de Surinaamse dieven tegen te gaan, ik lees dat ramen en deuren zelfs gestolen worden.. Rolluiken zijn een dure grap maar als dit de enige manier is om ze weg te houden.Claudia

Monique Chelius zei

Hoi Claudia,
Misschien ben je het niet met me eens, maar ik zie dievenijzer of welke inbraakbeveiliging dan ook meer als een vertragende factor bij diefstal dan een werkelijk dievenwerend middel; een beetje professionele dief komt bijna overal wel doorheen. Ik ben het wel met je eens dat rolluiken of schaarhekken een mooie oplossing zijn voor Suriname. Ik denk dat ieder voor zich ook een kosten-baten analyse zal moeten maken. Hoeveel onkosten is het je waard om je inboedel te beschermen tegen dieven? Of gaat het om bescherming van jezelf, dan is het natuurlijk weer een andere zaak. Was ik zelf in Suriname bij de bouw, dan had ik voor schaarhekken gekozen. Maar dat is zo ongewoon voor een woonhuis, en ik had vast ook een apart patroon gewild en dat kan ik op afstand niet realiseren. Daarnaast heb ik ook enige problemen met wat zich allemaal aan ongedierte kan verstoppen in het opgerolde gedeelte. Zelf hou ik van open en doorzichtig dus daar zou ik ook wel wat moeite mee hebben. Onlangs sprak ik een van mijn bloglezers die ook eigen ideeën heeft over inbraakbeveiliging; hij buigt zich over een vernuftig schaarhek systeem voor zijn toekomstig huis Suriname. Wie weet komt hij met een mooie oplossing en wil hij dat tzt wel met ons delen. We wachten het af. Gewone dichte rolluiken kom ik steeds vaker tegen in Suriname, maar ja, het is wel potdicht! Fijn als je niet thuis bent. Maar wat als je wel thuis bent?
Maar het is ook wat he? Dat deuren en ramen gestolen worden. Ik heb ook gehoord van toiletpotten die gestolen worden, van koperen leidingen die worden doorgezaagd en huizen plotseling met lekkage te kampen hebben. De kruimeldiefstal in Suriname kent geen grenzen; toen ik hoorde dat zelfs vuilniszakken met vuil worden omgekiept zodat de dieven hun gestolen waar in de smerige vuilniszak kunnen wegdragen, toen heb ik ook de keuze gemaakt voor de combinatie dievenijzer en PPS inbraakbeveiligingssysteem.

Anoniem zei

Hoi Monique,
Ik ben zeer benieuwd naar het systeem die de bloglezer gaat ontwikkelen, omdat veel huizenbezitters in NL blijven wonen wil men het zo goed mogelijk beveiligen, omdat het vooral kruimeldiefstal betreft ben ik op zoek naar 'hufterproof' oplossingen Ik blijf je blog regelmatig bezoeken, dank weer voor je reactie (er is nu ook een hyves te vinden) groetjes Claudia

Werner zei

Zelf heb ik een tiental architecten gemaild met de vraag hoe architecten in Suriname hun prijs berekenen en hoeveel ze aanrekenen voor het goedkeuren van je eigen bouwtekening.

Na twee weken heb ik nog geen enkele reactie gekregen, hetgeen me eigenlijk niet verwonderde.
Daarom gaan we volgende maand maar in Suriname zelf eens een bezoekje brengen aan een bevriende aannemer en architect.

We hebben al een klein voorproefje gekregen van wat ons te wachten staat op organisatorisch vlak in Suriname.

Maar de mensen, het klimaat en de levenskwaliteit zal veel goedmaken, daar zijn we van overtuigd.

Groetjes

Werner

Monique Chelius zei

Hoi Werner,

Ja, ik heb dat ook doorlopend meegemaakt, dat e-mail contact met Surinaamse bedrijven en instanties niet of nauwelijks werkt. Met bellen kom je een stukje verder, en met een bezoek heb je het beste resultaat; bij overheidsinstanties kan je dan het beste je verhaal zo formeel mogelijk houden en respect tonen, bij particulieren wordt een gezellige babbel over het algemeen op prijs gesteld. Ik ben benieuwd of jullie uiteindelijk voor een Bali-achtig ontwerp hebben gekozen. Dat trok jullie erg aan, nietwaar? Toevallig zag ik vandaag een interessant stuk op De Ware Tijd Online van Gabi Giessler, een duitse architecte die ik ook in Suriname heb ontmoet. In mijn bericht van november 2007 "de zoektocht gaat voort" staat haar telefoonnummer dat ze hopelijk nog heeft. Ik heb daar meteen de link naar het bericht van De Ware Tijd online geplaatst (registratie is wel nodig om het te kunnen lezen). Mocht het niet lukken met jullie eigen contacten, misschien dan wel bij/via haar. In het stuk wijst ze ook op ecologisch bouwen/wonen en ik vond het erg leuk om op de foto te zien dat ze, wellicht voor de bovenverdieping, voor kantelramen met houten shutters heeft gekozen.

Heel veel succes in heerlijk Suriname!
Monique

Anoniem zei

hoi monique,

ik heb nog niet al je ervaringen gelezen over de bouw maar zie er veel vertrouwen in, ik ben zelf ook van plan te bouwen in suriname en weet niet bij welke aannemer ik moet aan kloppen..zou graag de jouwe willen contacten voor een offerte aanvraag, ik word niet wijs met al die "erkende" aannemers...ik heb gewoon een wijze raadsman nodig met zelf vertrouwen...kun je z'n gegevens geven?

Anoniem zei

Hallo Monique,

Ik begin als surinaamse vrouw volgend jaar een bouwbedrijf in Suriname. Ik moet zeggen dat ik regelmatig leest wat vermeld wordt. mocht je voor mij tips hebben m.b.t suriname,heel graag.
Alvast bedankt.

Groet,

Shirley

Monique Chelius zei

Hoi Miriam (Anoniem), ik heb je de gegevens gemaild. Succes!

Shirley, ik vind het niet eenvoudig om tips te geven aan iemand die een bouwbedrijf (in Suriname) wil beginnen.
Ik ben zelf het zachtaardige type en weet dat ik nooit een bouwbedrijf zou kunnen opstarten. Ik zie het als een harde business waar winstbejag hoogtij viert; een wereld die zich leent voor dealtjes tussen aannemer, uitvoerder, adviesbureau's, "you scratch my back and I scratch yours", penoze, en ga zo maar door. Maar bekijk je het van de andere kant, met welk bouwbedrijf zou ik zelf in zee gaan? Nou, in ieder geval een met een goeie naam. Vooral in Suriname wordt er veel gepraat, bouwvakkers komen overal en praten met elkaar. Zo hoorde ik van mijn bouwvakkers dat een bouwbedrijf met goeie naam water uit de sloot haalt voor hun cementmengsel. Zo'n bouwbedrijf heeft voor mij dan meteen afgedaan. Het is dus belangrijk, lijkt me, hierop te controleren, dat iets dergelijks jouw bedrijf niet overkomt. Verder, is er een enorm groot prijsverschil in bouwoffertes. Ik vind het heel prettig als deze transparant is. Ik zie op mijn werk dagelijks offertes voorbijkomen en niets is zo prettig om de juiste hoeveelheden, de naam/kwaliteit van het product en de prijs duidelijk op papier te hebben. Zo kan je ook altijd onderbouwen waarom jouw product beter en daardoor duurder is. Verder is een eerste goeie ingang naar je bedrijf een vrijblijvende offerte aanbieden en daar ook duidelijk mee adverteren. Ik kom dat in Suriname nog erg weinig tegen. Tenslotte denk ik dat opdrachtgevers vanuit Nederland vooral deel-offertes missen. Het zou heel prettig zijn als men vrijblijvende offertes kan opvragen voor bijvoorbeeld dievenijzer, hekwerk, nieuw dak, carport enz.
Ik hoop dat ook andere bloglezers hier tips voor je achterlaten, Shirley. Iedereen heeft natuurlijk z'n eigen wensenlijstje.
Heel veel succes met je onderneming en petje af! als het je lukt een integer bouwbedrijf op te zetten. Monique Chelius.