Tijd is geen geld

Heel anders dan in Nederland drukken in Suriname tijd- en reiskosten nauwelijks op de kosten bij een klus.
Dit lijkt op zich heel prettig, want dat scheelt weer in de portemonnee van de opdrachtgever, maar er zit ook een andere kant aan. Ik zal deze andere kant duidelijk maken aan de hand van diverse klussen tijdens mijn afgelopen vakantie, nl.:
- Stenen schutting aan weerszijden van het huis
- Installatie van airco’s
- Aankoop van wasmachine
- Op maat maken en installeren van groot aanrecht.
Eerst wil ik voorop stellen dat ik over het algemeen en bij sommige klussen zeer tevreden ben over het resultaat. Dus dat is OK. Maar hoeveel afspraken en tijd heeft dit van de mensen en mijzelf in beslag genomen?

De schutting
De schutting was een typische “djab”, de opdracht en prijs zijn vantevoren afgesproken. Het tegenovergestelde van een djab is als je de werklui per uur betaalt voor een bepaalde klus. Dit doet men meestal niet omdat de kans groot is dat de werklui gaan tijdrekken.
Dus met een djab hoop je of ga je ervan uit dat de klus relatief snel geklaard is. Fout gedacht!
Ik ben zeer tevreden over mijn schutting. Het is rotsvast en kaarsrecht, het is precies geworden zoals ik had gewild.Maar de aannemer heeft met handlangers i.p.v. volwas arbeiders gewerkt. Dit kan twee redenen hebben: hij kon geen (geschikte) volwas arbeiders vinden of hij heeft het werk verdeeld over goedkope handlangers (20-30 SRD per dag) zodat hij zelf meer overhoudt. In ieder geval heeft de djab veel langer geduurd, want de jongens zijn dan in de leer en maken fouten die ook weer hersteld moeten worden. Resultaat voor mij: ik was langer aan het huis gekluisterd om de arbeiders elke dag toegang te verlenen en met werklui rondom m’n huis had ik wekenlang weinig privacy.

De airco’s
Ook hier ben ik dik tevreden over, ik was zelfs verbaasd dat er een paar dagen na de installatie nog een kwaliteitscontrole kwam. Zo verbaasd, dat ik het bedrijf heb gebeld om te vragen of de heer van de kwaliteitscontrole wel bij hun bekend was. Hoe dan ook had ik niet verwacht dat er zoveel afspraken gepaard zouden gaan met de installatie van de airco’s:
- bezoek aan bedrijf voor inventarisatie en prijsafspraak
- opnamemonteur aan huis
- betaling bij bedrijf
- monteur aan huis voor montage
- kwaliteitscontrole aan huis
- verfijning montage aan huis n.a.v. kwaliteitscontrole.

De wasmachine
Ook over de wasmachine ben ik inmiddels tevreden, maar sneller dan gewoonlijk (na 6 maanden),wist de monteur te vertellen, was een capacitor (condensator) doorgebrand. Dit was een zwak onderdeel van de wasmachine, maar door het te vervangen door een LG exemplaar zou ik er geen last meer van hebben. De afspraken:
- bezoek en betaling in de winkel.
- afleveren van de wasmachine door het bedrijf aan huis
- de dag erna installatie door een erkende monteur (anders geen garantie!).
- vaststellen doorgebrand onderdeel door monteur aan huis.
- verloren middag thuis wachten op installateur voor vervangen van onderdeel. Monteur is niet verschenen.
- Installatie nieuw onderdeel door monteur.
Kosten van het onderdeel waren 15 SRD en voor mijn rekening, want dit probleem viel niet onder de garantie. Andere kosten (tijd en reis) voor rekening van het bedrijf.

Het grote aanrecht
Omdat ik voor de grote keuken geen standaard aanrecht wilde, heb ik hier in het verleden al de nodige tijd en energie aan verspild (zie een eerder verslag). Uiteindelijk moest het aanrecht weer verwijderd worden.
Deze vakantie heb ik weer een poging gewaagd. En ja, mijn wensen zijn niet standaard, dus ik moest het weer ontgelden; het aantal afspraken en bezoekjes bij deze klus was echt teveel. Door verkeerd meten en miscommunicatie tussen onderlinge partijen moest er aardig wat hersteld worden.
Het laten plaatsen van een waterkering heb ik (voor nu) opgegeven (teveel broko-ede). In plaats daarvan heb ik nu een recht afgewerkt kunststof aanrechtblad gekozen. Prijzen SSV Keukenplaat bij Huang an Trading, Jozef Israelstraat 39 (oktober 2010):
Standaard kwaliteit (2,44x76cmx12mm), inclusief lijm: SRD 475
Onderste 8 types:
Betere? kwaliteit (2,44x76cmx12mm), inclusief lijm: SRD 675Verschillende keren moest er gemeten worden aan huis en zodoende duurde en duurde het maar en hoe langer het duurde hoe meer voorschotten er werden gevraagd. Dat laatste, daar heb ik inmiddels m’n buik vol van. Ik heb me voorgenomen om niet meer in zee te gaan met mensen die aldoor maar voorschotten vragen, dat is me echt veel te vermoeiend. Maar ik moet zeggen, ook hier ben ik redelijk tevreden met het resultaat. Ik maak me alleen nog een beetje zorgen over de constructie; of die wel stevig genoeg is.
Moderne woning in Suriname
Hoewel ik na de afgelopen vakantie doodvermoeid en gefrustreerd weer terug ging naar Nederland, moet ik ook zeggen dat de negatieve flow gauw weer voorbij was. Want na precies twee weken had ik weer erg veel zin om terug te gaan; de aantrekkingskracht van een eigen woning in Suriname is ongelofelijk sterk.
En als ik weer eens overweeg hoe zwaar ik het heb gehad met het bouwen van mijn huis, dan moet ik zeggen dat het toch wel meevalt. Alles is relatief natuurlijk; in tegenstelling tot een heleboel andere “bouwers” heb ik het getroffen met mijn aannemer, hij is betrouwbaar en levert kwaliteit. En daarnaast heb ik een redelijk eenvoudige woning gebouwd. Hier en daar waren mijn keuzes niet standaard, en dan moest ik echt vechten om mijn wens en wil door te drukken, maar ik zou er niet aan moeten denken als mijn woning volkomen niet-standaard voor Surinaamse begrippen zou zijn. Maar deze huizen worden wel gebouwd hoor.
Afgelopen vakantie heb ik zo’n woning bezocht. En werkelijk, dit is niet voor iedereen weggelegd. De eigenaar heeft zich twee jaar lang fulltime met de bouw bezig gehouden, heeft een bouwkundige achtergrond, heeft alle materialen tot de laatste schroef zelf gekocht, heeft ook zelf materialen uit het buitenland moeten importeren, en ja, hoeveel grijze haren er bij zijn gekomen en hoeveel kilo’s eraf zijn gegaan, dat weet ik niet, maar deze prachtige woning staat er!Ik denk dat mijn eigen aannemer, als hij deze woning ziet, steil achterover slaat. Wat ik hiermee wil zeggen is: Wat ik voor onmogelijk achtte blijkt toch mogelijk te zijn!
Zoals op de foto te zien is, zitten er veel ramen in deze woonruimte; het plafond is erg hoog, de bovenste balk kan je zeker weten niet standaard in een houtzagerij kopen; tegen het plafond zijn gipsplaten die heel strak zijn afgewerkt; deze woning heeft geen vliering, er is met isolatiemateriaal tegen de zon gewerkt. Bovendien is helemaal boven in de woning een grote airco geplaatst die de woning extra koel houdt.
Tip
Deze vakantie is het me opgevallen dat er in Paramaribo meer busjes rondrijden van kleine eenmansbedrijfjes, die hun naam en telefoonnummer op de bus hebben staan. Met één heb ik direct ervaring gehad en met een andere indirect. Beide waren vakmannen. Ik ben dus geneigd om eerder met deze mensen in zee te gaan dan een ander bedrijf dat zichzelf niet vol trots op deze wijze adverteert.
Overigens vertelde één zo’n vakman, een meubelmaker, mij dat hij geen houten meubels maakt omdat hij de klant graag tevreden ziet. Goed gedroogd hout is niet of nauwelijks in Suriname te vinden, dus werkt hij alleen met mdf. Voor de afwerking, frontjes e.d., gebruikt hij naar wens laminaat. Zelf wil ik graag echt houten kastjes op wieltjes onder mijn aanrecht, dus ben ik erg blij dat ik zo’n duidelijk antwoord van deze vakman heb gekregen, al is het niet wat ik graag had willen horen. Lees meer over houten meubels op De Ware tijd online (met account).

Werklui in en rondom je huis

Inmiddels zit ik alweer dik een maand in het herfstklimaat van Nederland. Dit verslag is echter nog van toen ik nog in Suriname zat. Ik ben eind september ermee begonnen, maar heb het wegens uitputting, stress, frustratie, boosheid, ziekte en wat al niet meer in de dagen daarna niet kunnen afronden. Nee, nee, dit wordt geen klaagzang, maar wel een puntje van aandacht; je hebt een goeie voorraad energie, doorzettingsvermogen, flexibiliteit en optimisme nodig om stand te houden bij de manier van werken zoals dat in Suriname geldt, zelfs in de laatste fase van je bouwproject. Hierover een volgende keer meer, maar zo begon het….

Afgelopen zaterdag was een erg drukke dag. Ik had twee afspraken. De schilder zou beginnen met het schilderen van mijn schutting en de zonen van de aannemer zouden binnenshuis allerlei kluswerk voor mij doen. Dat zag ik zo wel zitten. Maar terwijl ik ’s ochtends vroeg verf aan het kopen was, kreeg ik een telefoontje van mijn aannemer dat een van zijn arbeiders bij mij voor de deur stond. Hmm… Dat was niet afgesproken, maar goed, nu had ik dus drie klussen op één dag lopen. De zonen van de aannemer zouden de laatste ontbrekende straatstenen meenemen, en die zouden dan door deze jongen, die voor een dichte deur stond, geplaatst worden. Dit zou de afrondingsfase van de schutting zijn en dat zinde me natuurlijk wel.

Je kunt je voorstellen dat ik af en toe wel een beetje dol werd. Natuurlijk heb ik met de schilder, die als eerste was gearriveerd, afgestemd: “Heb je nu echt alles wat je nodig denkt te hebben? “ En natuurlijk moest ik diverse keren de instructie voor de binnenwerkers onderbreken om toch extra spullen voor hem te halen. Daarnaast creëerde het (niet voor die dag geplande) snijden van de straatstenen heel wat stof, wat uiteraard hinderlijk was voor de schilder en maakte de snijmachine soms zoveel lawaai dat binnenwerker 1 niet meer kon communiceren met binnenwerker 2 die op de vliering zat.

Voor wie het nog niet weet, er zijn grote verschillen tussen een binnenwerker en een buitenwerker, uitzonderingen natuurlijk daar gelaten. Maar over het algemeen komt het er op neer, dat een buitenwerker tijdens zijn werk veel troep en vuil op je erf genereert en niet opruimt. Eerlijk gezegd, denk ik dat zelfs een 3-daagse training “netjes en hygiënisch werken” niets zou uitmaken. Een binnenwerker echter, vraagt heel netjes of ze dit of dat, bijvoorbeeld een ladder, mogen gebruiken om hun werk beter te kunnen doen. Doorgaans ruimen ze ook alle troep die ze hebben gemaakt weer netjes op.

In ieder geval was ik die dag dus van de ene plek naar de andere aan het hollen om aanwijzingen te geven, materialen en soms gereedschappen te voorschijn te halen, het resultaat te controleren en natuurlijk de arbeiders van koud water te voorzien (mijn kleine koelkast kon amper de grote hoeveelheden water in dit tempo bij dit extreem warme weer aan). Tussendoor werd ik ook nog gebeld voor allerlei afspraken, er kwam visite en een monteur om een en ander op te nemen.
Aangezien ik vooral over het kluswerk van de binnenwerkers wel tevreden was – ze pakten al die (voor hun) onbekende ophangsystemen heel goed op – liet ik deze niet gaan voordat m’n hele lijst van klusjes was afgewerkt. Het woord slavendrijver is later een keer gevallen, maar het komt erop neer dat de jongemannen van 10 uur in de ochtend tot bijna middernacht bezig zijn geweest. Het is er toen dus ook helemaal niet van gekomen om de opening van de zaak van de overburen die avond bij te wonen. Dit vond ik wel jammer, want het burencontact vind ik ook heel belangrijk.
Maar goed, het resultaat mocht er zijn; m’n plafondventilator zat goed vast aan één van de houten latten op de vliering, mijn Dignitet staalkabels voor gordijnen hingen in de voorkamer nu ook tegen het plafond (in speciaal hiervoor aangebrachte stukken hout op de vliering), m’n LED muurlamp met bewegingssensor op zonneenergie was netjes geïnstalleerd en werkte voortreffelijk! Voor de andere klussen (vele ophangsystemen) hoefden de jongens niet de uiterst hete vliering op.


Dit was best een goeie dag. Erg uitputtend, maar veel resultaat.